چگونه نماز شب بخوانیم + طریقه خواندن نماز شب کوتاه

بدون شک نماز شب را میتوان مهمترین نماز مستحبی دانست که توفیق خواندن این نماز نصیب هرکسی نمیشود. خواندن نماز شب همانطور که گفته شد مستحب است و واجب الهی نیست و در 11 رکعت خوانده میشود. اگر شما هم جزو کسانی هستید که علاقه به خواندن نماز شب را دارید در ادامه همراه چگونه باشید تا با نماز شب چگونه است و فضیلت های این نماز مستحبی بیشتر آشنا شوید.

---

نماز شب در اصل چند رکعت است؟

تعداد رکعت های نماز شب 11 رکعت است. یازده رکعت تعداد کامل برای این نماز است و شما مجاز به خواندن تعداد کمتر هم می باشید.

طریقه خواندن نماز شب

• 4 نماز 2 رکعتی به نیت نماز شب (مثل نماز صبح خوانده می شود.)
• 2 رکعت به نیت نماز شفع ( بهتر است در رکعت اول بعد از سوره حمد، سوره ناس خوانده شود و در رکعت دوم بعد از سوره حمد، سوره فلق خوانده شود.)
• 1 رکعت به نیت نماز وتر (که بهتر است نمازگذار، بعد از سوره حمد، 3 مرتبه سوره توحید و 1 مرتبه سوره ناس و سوره فلق بخواند و پس از آن به قنوت برود و در قنوت دعاهایی که در مفاتیح الجنان وارد شده و یا هر دعایی که خودش میخواهد را بخواند.)

---

نحوه خواندن نماز شب اول قبر

4 نکته مهم در رابطه با خواندن نماز شب:

نکته اول: چون این 11 رکعت، نماز مستحبی هستند، انسان می تواند به هر مقداری که می تواند این نمازها را بخواند و اصلا لازم نیست همه 11 رکعت را بخواند. هرچند بهتر این است که هر 11 رکعت خوانده شود. البته 2 رکعت نماز شفع و 1 رکعت نماز وتر از مابقی رکعات، بافضیلت تر هستند.

نکته دوم: در نمازهای مستحبی مثل 11 رکعت نماز شب، انسان می تواند در رکعات نماز، تنها سوره حمد بخواند و به رکوع برود.

نکته سوم: انسان می تواند نمازشب را بصورت نشسته و یا در حال راه رفتن (بشرط اینکه وضو داشته باشد) بخواند چون نمازی مستحبی است.

نکته چهارم: وقت خواندن نماز شب از نیمه شب شرعی است تا اذان صبح؛ بنابراین انسانی که بعد از نیمه شب شرعی می خوابد، می تواند نماز شب را قبل از خوابیدن بخواند. همچنین انسان اگر در این وقت، موفق به خواندن نمازشب نشد، می تواند قضاء آن را بجا آورد. در بخش آخر این نوشتار به فضیلت بی نظیر خواندن قضاء نمازشب، اشاره می شود.

با مراجعه به نرم افزارهایی مثل بادصبا، بدست آوردن نیمه شب شرعی هرمنطقه کار راحتی است.

---

فصیلت خواندن نماز قضاء شب

اگر کسی نتواند نماز شب را در وقت مخصوص آن (یعنی از نیمه شب شرعی تا اذان صبح) بخواند می تواند در طول روز، قضاء آن را بجا آورد. نکته جالب آن است که خواندن قضاء نمازشب نیز فضیلت بالایی دارد بعنوان نمونه به این روایت دقت کنید: پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) فرمودند: خداوند متعال نسبت به بنده ای که قضاء نماز شبش را می خواند، افتخار می کند و خطاب به فرشتگان می فرماید: به بنده ام نگاه کنید؛ قضاء نمازی که بر او واجب نکرده ام (یعنی نماز شب) را می خوانَد. به شما گواهی می دهم که گناهانش را بخشیدم.

بنابراین خواندن قضاء نماز شب، علاوه بر اینکه موجب رضایت خداوند متعال می شود، همچنین باعث بخشیده شدن گناهان نیز می شود.
امیدوارم خدای متعال، توفیق خواندن نماز شب را به همه ما عنایت کند.

---

موانع خواندن نماز شب

موانع فراوانی بر سر راه ما برای خواندن نمازشب وجود دارد که در ادامه به 4 مانع مهم اشاره می شود:

1: عدم معرفت به خداوند متعال

برای بهتر فهمیدن تاثیر معرفت خداوند متعال بر اعمال و کردار ما، بد نیست مثالی ملموس بزنم: چند سال پیش در منزل یکی از اساتید قم دعوت بودم. هنگام پخش شام، متوجه شدم شخصی که در کنار من نشسته است از شخصیت های معروف تلویزیونی است که بسیاری از مردم او را می شناسند. همین که متوجه چنین موضوعی شدم، خود به خود، طرز نشستن و غذاخوردنم تغییر کرد و سعی کردم ادب را بیشتر از قبل رعایت کنم. این تغییر رویه من در آن جلسه، قطعا ناشی از افزایش معرفتم به آن شخص مشهور بوده است.

بنابراین اگر به همین میزان نیز معرفت مان به خدای متعال و قدرت بی نهایت او بیشتر شود، طبیعتا بسیاری از افعال و اقوال ما نیز تغییر خواهد کرد. به طور حتم کیفیت نماز خواندن مان نیز تغییر می کند و دیگر بیدار شدن بجهت خواندن نمازشب، برایمان سخت نخواهد بود. حال شاید بپرسید چگونه معرفت و محبت خود را به خداوند متعال بیشتر کنیم که در ادامه توضیح مختصری در این باره ارائه می دهم.

راه افزایش محبت و معرفت به خداوند متعال

بهترین راه تقویت محبت و معرفت به خداوند متعال، تفکر در نعمت هایی است که به ما ارزانی کرده است. چنانکه وقتی حضرت داود علیه السلام از خداوندمتعال پرسید: چگونه محبت مردم را به تو بیشتر کنم؟ خداوند متعال چنین پاسخ فرمودند: نعمت هایی که به آنان داده ام را برایشان یادآوری کن، چرا که وقتی نعمت هایم را برایشان بازگو کنی، مرا دوست خواهند داشت.[1]

به راستی که “الانسان، عبید الاحسان” یعنی وقتی انسان، می بیند موجودی به او خوبی کرده است، قطعا آن موجود را دوست داشته و طبق رضایت و علاقه او قدم بر خواهد داشت تا جبران خوبی کرده باشد. پس تفکر در نعمت هایی که خداوند متعال به ما ارزانی داشته است، بهترین راه تقویت معرفت و محبت به اوست. کتاب بسیار جذاب و خواندنی توحید مُفَضَّل که در آن امام صادق(علیه السلام) به شاگردش یعنی جناب مُفَضَّل، اسراری شنیدنی وشگفت انگیز از خلقت موجودات را بیان می فرماید، می تواند برای افزایش معرفت و محبت ما به خالق هستی، بسیار مفید باشد.

2: عدم معرفت به فضیلت نماز شب

دومین مانعی که موجب می شود بسیاری از انسانها از توفیق خواندن نماز شب، محروم بمانند، عدم شناخت فضیلت فوق العاده نماز شب است. چرا که انسان، تا فواید چیزی را بخوبی حس نکند به سمت انجام آن فعل، کمتر رغبت پیدا می کند. بهمین دلیل لازم است افرادی که قصد خواندن نمازشب را دارند، با جست و جویی ساده (در فضای اینترنت یا کتب موجود)، فضایل و فواید بی نظیر نماز شب را مطالعه کنند تا بسوی خواندن آن، بیشتر ترغیب و تحریک شوند. برای اینکه نوشتار طولانی نشود در اینجا تنها به 2 نکته از نکاتی که فضیلت خواندن نمازشب را برای ما می تواند بیشتر روشن کند، اشاره می شود:

اول: حجت الاسلام قرائتی در تفسیر نور به نقل از کتاب “سفینه البحار”، می نویسد: نماز شب، رمز سلامتی بدن و روشنایی قبر است. نماز شب در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه و ادای دین (قرض وبدهی) و(افزایش) نور چشم موثر است.[2]

دوم: در اولین ملاقاتی که علامه طباطبایی(ره) در نجف اشرف با عارف بالله مرحوم آیت الله سید علی قاضی(ره) [3] داشتند، مرحوم قاضی(ره) به ایشان فرمودند: فرزندم، اگر دنیا می خواهی نماز شب بخوان، اگر آخرت هم می خواهی نماز شب بخوان.[5]
بنابراین خواندن نمازشب، موجب موفقیت در دنیا و آخرت می شود.

3: انجام گناهان

انجام گناهان موجب می شود انسان از انجام بسیاری از اعمال صالح، بازبماند و یا به سمت انجام آن اعمال نیکو، تمایل چندانی نداشته باشد. بهمین دلیل می توان به جرات مدعی شد: وقتی انسان، غرق در انجام گناهان باشد، طبیعتا، توفیق خواندن نمازشب را هم از دست خواهد داد. چنانکه در روایتی آمده است: شخصی خدمت امیرالمومنین علی(علیه السلام) رسید و به ایشان عرض کرد: من از خواندن نمازشب، محروم هستم (یعنی توفیق خواندن نماز شب پیدا نمی کنم)؛ حضرت در پاسخ فرمودند: تو مردی هستی که گناهانت تو را در بند گرفته اند. (یعنی گناهانت موجب شده اند که توفیق خواندن نماز شب نداشته باشی.)[5]

4: لقمه حرام و یا شبهه ناک

همانطور که در روز عاشورا، توصیه ها و سفارشات امام حسین (علیه السلام) در قلوب لشکریان عمرسعد، اثر نکرد، و امام (علیه السلام) خطاب به آنان فرمودند: بخاطر اینکه لقمه حرام زیادی خورده اید، نصایح من در شما اثر نمی کند، دقیقا می توان به همین شکل هم متصور شد لقمه حرام و حتی شبهه ناک می تواند انسان را از خواندن نماز شب، محروم کند. چنانکه وقتی شیخ عباس قمی(گردآورنده کتاب شریف مفاتیح الجنان) با اصرار یکی از معتمدین به منزل شخصی در همدان می رود و در آنجا غذایی را میل می کند، تا 40 شب، توفیق خواندن نماز شبی مناسب و خوب از او سلب می شود.[6]

برهمین اساس انسان باید از لقمه حرام و شبهه ناک نیز پرهیز کند تا بتواند توفیق خواندن نماز شب را پیدا کند ان شاءالله.

---

---

ملاقات با یک شخصیت بزرگ

لحظه ای تصور کنید از دفتر رییس جمهور با شما تماس گرفته و از طرف ایشان، شما را به صبحانه ای کاری راس ساعت 7 صبح فردا دعوت می کنند. صبحانه ای کاری که قرار است در خلال آن، مطالب مهمی را نیز با رییس قوه مجریه، در میان بگذارید و طبیعتا بسیاری از مشکلات تان در این جلسه قرار است حل شود. پس از این تماس، می توان پیش بینی کرد علاوه بر اینکه از خوشحالی فراوانی که دارید، در پوست خود نمی گنجید، همچنین در فکری عمیق فرو می روید و بین خواسته های مادی و غیر مادی که در زندگی خود حس می کنید، اهم و مهم کرده و بیان برخی از مشکلات را بر برخی دیگر، ترجیح می دهید.

البته اگر بخیل نباشید به دوستان و اقوام تان نیز خبر می دهید تا مهم ترین مشکلات خود را بازگو کنند و در صورت یاری کردن وقت، آن مشکلات را نیز به گوش رییس جمهور برسانید. از همه این مسائل مهم تر آن است که به احتمال قوی تا ساعت 7 صبح (یعنی لحظه دیدار با سکان دار دولت) خواب عمیقی را از ترس آنکه مبادا جلسه ای به این مهمی را از دست بدهید، تجربه نخواهید کرد.

موارد فوق تنها عکس العمل های طبیعی و محتمل هر انسانی می باشد که قرار است با شخصی مهم دیدار و ملاقات کند. حال باید پرسید اگر خالق آسمانها و زمین که تمام اسباب مادی و معنوی ما بدون اراده او محقق نمی شود، از ما دعوت کند تا لحظه ای درمحضرش حاضر شویم و با او سخن بگوییم، چه میزان باید از خود بی خود شده و به جهت خوشحالی، بابت چنین دعوتی مدهوش شویم؟

اگر بخواهم ساده تر بنویسم باید بگویم خداوند متعال که بدون اراده او حتی برگی از درخت نمی افتد، علاوه بر واجب کردن 17 رکعت نماز یومیه، از ما دعوت کرده است تا نیمه های شب نیز با خواندن 11 رکعت دیگر با او سخن بگوییم و برای حوایج و مشکلات خود و دوستان مان از او مدد بخواهیم.

از سویی دیگر نیز می بینیم بسیاری از مردم که قصد و علاقه ای برای خواندن صلاة الليل دارند، موفق نمی شوند که چنین نماز با فضیلتی را بخوانند. و بهمین دلیل، مدام دنبال راهی می گردند تا بتوانند توفیق خواندن نماز شب را پیدا کنند.

جمع بندی

همانطور که در ابتدا هم گفتیم نماز شب مهمترین نماز مستحبی است که ما در این چگونه روش خواندن 11 رکعت نماز شب را بررسی کردیم و در ادامه آن به موانعی که موجب می شود توفیق خواندن صلاة الليل را نداشته باشیم، پرداختیم. امیدواریم شماهم جزو کسانی باشید که توفیق خواندن نماز شب را داشته باشید.

---

چگونه نماز آیات بخوانیم

منابع

1. «قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِدَاوُدَ علیه السلام أَحِبَّنِي وَ حَبِّبْنِي إِلَى خَلْقِي قَالَ يَا رَبِّ نَعَمْ أَنَا أُحِبُّكَ فَكَيْفَ أُحَبِّبُكَ إِلَى خَلْقِكَ قَالَ اذْكُرْ أَيَادِيَّ عِنْدَهُمْ فَإِنَّكَ إِذَا ذَكَرْتَ‏ ذَلِكَ لَهُمْ أَحَبُّونِي»‏  بحار الأنوار (ط – بيروت) ؛ ج‏14 ؛ ص38

2.تفسیر نور ذیل آیه 79 سوره اسراء.

3.مرحوم آیت الله سید علی قاضی(ره) صاحب کرامات فراوانی بوده و بسیاری از علما و عرفای مطرح شیعه  نظیر علامه طباطبایی، آیت الله بهجت و آیت الله کشمیری، شاگرد ایشان بوده اند.

4.به نقل از خبرگزاری تسنیم.

5.جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام فَقَالَ: يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنِّي قَدْ حُرِمْتُ الصَّلَاةَ بِاللَّيْلِ فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام أَنْتَ رَجُلٌ قَدْ قَيَّدَتْكَ‏ ذُنُوبُكَ.  الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج‏3 ؛ ص450.

6.به نقل خبرگزاری رسمی حوزه