چگونه قلیه ماهی جنوبی درست کنیم

قلیه ماهی یکی از غذاهای محبوب و خوشمزه جنوب کشورمان است که به خاطر طعم خوبش در سراسر کشور فراگیر شده است. این غذای خوشمزه با گوشت ماهی ، سبزیجات و ادویه های جنوبی طبخ می شود و از معروف ترین غذاهای جنوب کشورمان محسوب می شود.
قلیه ماهی معروف‌ترین خورشت بندرهای خلیج فارس است و برای آبادانی و خرمشهری‌ها، یکی از غذاهای اصلی به شمار می‌رود. قلیه ماهی با چلو ساده سرو می‌شود و برای تهیه آن می‌توانید از ماهی‌های سنگسر، راشگو، سرخو، سبیتی، هامور و حلوای سیاه استفاده کنید. ماهی‌های شمال، معمولا جایی در طرز تهیه قلیه ماهی ندارند اما اگر به ماهی‌های جنوب دسترسی نداشتید، می‌توانید این غذا را با ماهی ازون برون تهیه کنید.

• ماهی هامور، شیر، زبیدی یا سنگسر: ۷۰۰ گرم
• تمرهندی: ۱۰۰ گرم
• سبزی قلیه ماهی شامل: ۴۰۰ گرم گشنیز و ۵۰ گرم شنبلیله
• پیاز: یک عدد بزرگ
• سیر: ۵ حبه بزرگ
• نمک، فلفل قرمز، پودر دانه گشنیز و ادویه مخصوص قلیه ماهی: به مقدار لازم

مرحله اول

برای درست کردن قلیه ماهی جنوبی مجلسی ابتدا ۱۰۰ گرم تمرهندی را در مقداری آب گرم به مدت یک ساعت خیس کنید. بعد از یک ساعت با فشار پشت قاشق هسته و پوسته تمر هندی را جدا کنید و عصاره تمر هندی را از صافی رد کنید. بعد از این‌که تمر هندی را از صافی رد کردید یک قاشق غذاخوری آرد به آن اضافه کنید و آنقدر هم بزنید تا یک مایه یک‌دست به دست بیاید.

مرحله دوم

در مرحله بعد ماهی مورد نظرتان را با مقدار کمی نمک، فلفل قرمز و پودر دانه گشنیز مزه‌دار کنید، ۳۰ دقیقه برای مزه‌دار شدن ماهی کافی است. سبزی ماهی شامل گشنیز و شنبیلیه را به صورت ساطوری و ریز خرد کنید. پیاز را ریز خرد کنید و کمی تفت دهید. به محض این‌که پیاز سبک شد، سبزی قلیه را به آن اضافه کنید و با هم تفت دهید.

مرحله سوم

اما سبزی قلیه ماهی چیه؟ همان گشنیز و شنبلیله با رعایت دقیق نسبت هر دو. سبزی قلیه ماهی باید روی شعله ملایم گاز کاملا سرخ و رنگ آن تیره شود. در حین سرخ شدن سبزی کمی نمک و به مقدار دلخواه فلفل قرمز و ادویه مخصوص قلیه ماهی (از عطاری یا هایپر مارکت و فروشگاه‌های زنجیره‌ای تهیه کنید) را به سبزی در حال سرخ شدن اضافه کنید. حبه‌های سیر را ریز خرد کنید یا رنده کنید و به همراه یک قاشق غذاخوری زردچوبه کمی تفت دهید. حالا سیر تفت داده شده را به همراه ماهی مزه‌دار شده را به سبزی سرخ شده اضافه کنید.

مرحله چهارم

عصاره تمرهندی و آرد را هم به مواد بالا اضافه کنید و اجازه دهید تا قلیه ماهی به مدت ۴۰ الی ۵۰ دقیقه روی شعله ملایم گاز جا بیفتد. حین پخت قلیه ماهی به هیچ‌وجه آن را هم نزنید و درب قابلمه را هم نیمه باز بگذارید و کامل نبندید تا ماهی از هم وا نرود. اگر می‌خواهید مواد را با هم ترکیب کنید فقط کمی قابلمه را کمی تکان بدهید. به این ترتیب قلیه ماهی مجلسی شما حسابی جا می‌افتد و روغن می‌اندازد. بعد از آماده شدن قلیه ماهی مجلسی آن را با برنج سرو و همراه با ترشی بندری نوش جان کنید.

فوت و فن‌ها و رازهای روش پخت قلیه ماهی جنوبی مجلسی

• در روش سنتی و اصیل طرز تهیه قلیه ماهی مجلسی جنوبی در واقع ماهی را سرخ نمی‌کنند و به صورت خام در خورش می‌اندازند. اگر تمایل دارید می‌توانید کمی ماهی را سرخ کنید اما مراقب باشید گوشت ماهی خشک نشود و نرم و آبدار باقی بماند.
• در ترکیب سبزی قلیه ماهی حتما نسبت سبزی قلیه ماهی را رعایت کنید. در غیر این صورت قلیه ماهی تلخ می‌شود و علت تلخی قلیه ماهی هم رعایت نکردن تسبت سبزی و زیاد ریختن شنبلیله است.
• در روش سنتی و اصلی پخت قلیه ماهی مجلسی جنوبی و بوشهری و خوزستانی، سبزی قلیه را به همراه سیر و پیاز در یک هاون بزرگ حسابی می‌کوبند و له می‌کنند و سپس آن‌ها را با هم تفت می‌دهند. این یکی از چند راز خوشمزگی قلیه ماهی است.
• یکی از فوت و فن‌های طرز درست کردن قلیه ماهی خوشمزه جا انداختن و به روغن افتادن آن است. می‌توانید بعد از درست شدن قلیه ماهی و پایان زمان پخت خورش، به مدت ده دقیقه شعله گاز را بسیار ملایم کنید تا خورش‌تان حسابی روغن بیندازد.
• ترکیب سبزی قلیه ماهی مجلسی باید آنقدر ریز شود که سبزی حالت خمیری پیدا کند. برای این‌که سبزی قلیه ماهی حسابی ریز و خرد شود می‌توانید آن را به همراه پیاز در غذاساز بریزید و با هم میکس کنید تا سبزی به ریزترین حالت ممکن خرد شود و حالت خمیری پیدا کند و پیاز هم در خورش مشخص نباشد.
• در صورت تمایل می‌توانید یک قاشق غذاخوری رب‌گوجه فرنگی را با روغن تفت دهید و در اواسط پخت قلیه به آن اضافه کنید تا خوشرنگ شود.
• طرز تهیه قلیه ماهی خوشمزه با رب انار هم در برخی شهرهای ایران مرسوم است. در این روش به جای تمر هندی از رب انار ترش یا ملس استفاده می‌کنند.
• از هر نوع ماهی مثل قزل‌ آلا یا هر نوع ماهی دیگری که طعم آن را می‌پسندید می‌توانید برای تهیه قلیه ماهی استفاده کنید. نکته مهم این است که ماهی مورد استفاده شما گوشتی باشد.
• طرز درست کردن قلیه ماهی با میگو هم مرسوم است. می‌توانید به جای ماهی از میگو برای تهیه قلیه به همین سبک استفاده کنید، در این صورت خورش قلیه میگو  مجلسی خواهید داشت.
• طرز تهیه قلیه ماهی با تن ماهی هم به این ترتیب است. اگر ماهی در دسترس ندارید قلیه ماهی را به سادگی و به همین ترتیب با تن ماهی درست کنید.
• جنوبی‌ها بلافاصله بعد میل کردن قلیه ماهی، خرمای کنجدی (خرمایی که روی آن کنجد پاشیده‌اند) می‌خورند تا سردی ماهی را بگیرند.
• بعضی جنوبی‌ها قلیه ماهی را با نان و بدون برنج میل می‌کنند.