روش های جلوگیری از بارداری (همه روش های موجود)
پیشگیری از بارداری یا کنترل باروری، عبارت است از روش‌ها و وسیله‌هایی که برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌گردند.پیشگیری از بارداری از زمان‌های بسیار قدیم مورد استفاده قرار گرفته اما روش‌های مؤثر و ایمن کنترل تولد تنها در قرن بیستم در دسترس همگان قرار گرفت برنامه‌ریزی برای کنترل بارداری موضوعی است که با نام تنظیم خانواده هم شناخته میشود.
شما می‌تواند چندین روش در دسترس را در این مطلب به‌راحتی پیدا کنید و بهترین روش را برای خود انتخاب کنید.
بهترین روش پیشگیری از بارداری برای هر فرد متفاوت است و به شرایط و عوامل گوناگونی بستگی دارد.
در طی چرخه قاعدگی، یک تخمک (سلول جنسی در خانم‌ها) از یکی از تخمدان‌های یک خانم آزاد میشود، به این فرایند تخمک‌گذاری میگویند، این تخمک فقط 24 ساعت بعد از تخمک‌گذاری زنده می‌ماند و باید در طی این مدت با اسپرم (سلول جنسی آقایان) روبه‌رو شود تا لقاح (ترکیب دو سلول جنسی) رخ دهد و حاملگی ایجاد شود.
البته این به آن معنی نیست که یک خانم باید برای حاملگی دقیقاً روز تخمک‌گذاری رابطه جنسی برقرار کند زیرا اسپرم قادر است چندین روز (حدود ٧ روز) در بدن خانم زنده باقی بماند. تعیین اینکه دقیقاً در چه روزی تخمک‌گذاری اتفاق میافتد سخت است ولی معمولاً ١٠-١۶ روز قبل از شروع پریود اتفاق میافتد.
مهم ترین فواید روش های جلوگیری از بارداری عبارتند از:
- برطرف کردن احتمال بارداری
- جلوگیری از سرطان تخمدان
- جلوگیری از سرطان های رحمی
- جلوگیری از پوکی استخوان
- تسکین درد های اندومتریوز
- تسکین درد های آمنوره وآلگومنوره
- بهتر شدن پوست صورت و بدن
مهم ترین خطر روش های هورمونی جلوگیری از بارداری
احتمال خطر ترومبوآمبولی مخصوصا در بانوان بالای ۳۵ سال و سیگاری که سابقه ی خانوادگی یا شخصی نیز دارند ، ۳ یا ۴ نفر در بین هر ده هزار نفر است و این ریسک پس از گذشت سال اول مصرف روش های هورمونی جلوگیری از بارداری، خطر ایجاد لخته در خون از بین می رود.
یکی از مهم ترین موضوع ها در رابطه با استفاده از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری، در زمینه سرطان پستان است که زنان در مورد آن نگران هستند. به نظر می رسد که افزایش خطر سرطان پستان در هنگام مصرف قرص، در زنانی که در سنین باروری هستند، وجود دارد. اما بر اساس دانش پایه ای که در حال حاضر وجود دارد، قرص یا روش های هورمونی، خود باعث سرطان سینه نمی شوند، اما در آن دسته از زنان که در آن ها سرطان سینه در حال توسعه است، این هورمون ها ممکن است سرعت آن را تسریع کنند.
روش های هورمونی
- انواع قرص های ضد بارداری
- آی یو دی هورمونی یا همان آی یو اس
- آمپول ضد بارداری
- چسب ضد بارداری
- حلقه های واژینال
- ایمپلنت ها یا روش های کاشتنی زیر پوست
قرص‌های ضد بارداری
قرص‌های ضد بارداری بر دو نوع هستند؛ قرص‌های ترکیبی (Combined pill) و قرص‌هایی که فقط حاوی پروژسترون (progestogen-only pill (PO هستند.
قرص‌های ترکیبی
حاوی نسخه ساخته‌شده‌ی هورمون‌های جنسی زنانه (پروژسترون و استروژن) هستند که در بدن خانم‌ها به‌طور طبیعی ساخته میشود. این قرص‌ها با دست‌کاری سطح هورمونی از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کنند.
این قرص‌ها ٩١ درصد در جلوگیری از بارداری مؤثر هستند.
نحوه‌ی معمول مصرف آن به این صورت است که برای ٢١ روز هرروز یک قرص مصرف میشود، سپس استفاده از قرص برای ٧ روز متوقف‌شده که در این دوران دچار خونریزی و پریود خواهید بود و پس از آن دوباره مصرف قرص‌ها از سر گرفته میشود.
شما باید قرص‌ها را در حدود ساعت خاصی از روز مصرف کنید، اگر این کار را انجام ندهید یا اگر یک قرص را از دست بدهید یا دچار استفراغ و یا اسهال شدید باشید ممکن است قرص اثر نکند و حامله شوید.
اگر تا دو ساعت بعد از خوردن قرص دچار استفراغ شدید امکان آن وجود دارد که قرص به‌طور کامل در جریان خون شما جذب نشده باشد بهتر است بلافاصله یک قرص دیگر مصرف کنید و باقی قرص‌ها را طبق معمول استفاده کنید. اگر همچنان بیمار باقی‌مانده‌اید بهتر است از روش های دیگر پيشگيری از بارداری، مثل کاندوم، استفاده کنید تا زمانی که ٧ روز قرص‌ها را بدون استفراغ مصرف کرده باشید. (برای اطمینان و اطلاعات بیشتر حتماً با پزشک خود مشورت کنید)
اسهال شدید (۶-٨) مرتبه در روز هم ممکن است باعث شود که اثر قرص‌ها كم شده باشد، قرص‌ها را طبق روال معمول استفاده کنید اما در طول مدت‌زمانی که اسهال دارید و دو روز بعدازآن همراه آن از راه های جلوگيري از بارداری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کنید.
بعضی داروها اثر این قرص‌ها را کم می‌کنند.
اگر پریود شما شدید و یا دردناک است و یا دچار سندرم پیش از قاعدگی هستید. این قرص‌ها ممکن است به شما کمک کند.
عوارض جانبی خفیف شامل تغییر مود، حالت تهوع، سردرد و تندرنس در سینه است. شواهدی مبنی بر اينكه که این قرص باعث اضافه‌وزن در خانم‌ها میشود وجود ندارد.
درصد کمی ریسک عوارض جانبی جدی مثل لخته شدن خون و سرطان گردن رحم وجود دارد.
این قرص برای خانم‌های بالای ٣۵ سال که سیگار می‌کشند و یا سیگار را کمتر از یک سال پیش ترک کرده‌اند و یا خانم‌هایی شرایط پزشکی خاص دارند، مناسب نیست.
این قرص همچنین برای کسانی که اضافه‌وزن شدید دارند و یا قرص‌های خاصی را مصرف کنند، ترومبوز (لخته‌ی خون) در رگ‌ها، سرطان سینه، دیابت، میگرن و بیماری‌های قلبی عروقی دارند، توصیه نمی‌شود.
بیشتر خانم‌ها می‌توانند قرص‌ها را در هرروزی شروع کنند (البته راهنمایی‌هایی وجود دارد برای کسانی که تازه بچه‌دار شده‌اند یا سقط‌جنین داشته‌اند) اما تفاوت آنجاست که اگر در روز اول پریود شروع به خوردن کنید بلافاصله مانع بارداری شما خواهد شد اما اگر در روزهای دیگر شروع کنید باید تا چند روز بعد برای جلوگیری از بارداری از روش های دیگر پيشگيری از بارداری استفاده کنید تا قرص اثر خود را باقی بگذارد.
این قرص ریسک ابتلا به سرطان تخمدان، رحم و روده‌ی بزرگ را کاهش می‌دهد. این قرص هاریسک فیبروئید، کیست‌های تخمدان و بیماری‌های غیر سرطانی سینه را کاهش می‌دهد.
اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشيد.
قرص‌های حاوی پروژسترون
این قرص‌ها فقط حاوی پروژسترون هستند و استروژن ندارند و باید هرروز مصرف شوند. بعضاً انواع آن با ضخيم كردن گردن رحم مانع رسيدن اسپرم به تخمک می‌شوند و برخي ديگر از تخمک‌گذاری هم جلوگيری می‌کنند.
این قرص‌ها ٩١ درصد در جلوگیری از بارداری مؤثر هستند. باید هرروز آن را مصرف کرد و بین مصرف آن فاصله نینداخت.
برای خانم‌هایی که به علت وجود استروژن قادر به مصرف قرص‌های ترکیبی نیستند مناسب است.
اگر بالای ٣۵ سال دارید و سیگار می‌کشید، برخلاف قرص‌های ترکیبی میتوانید از این قرص‌ها استفاده کنید.
این قرص نیز باید در ساعت خاصی از روز مصرف شود (با حداکثر سه یا دوازده ساعت اختلاف، بسته به نوع قرص مصرفی)
اگر دچار استفراغ یا اسهال شدید بشوید ممکن است این قرص‌ها اثر خود را درست اعمال نکنند.
بعضی داروها اثر این قرص را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
پریود شما ممکن است ملایم‌تر، نامنظم و یا مکرر شود يا حتي کلاً متوقف شود.
عوارض جانبی آن شامل لکه‌های پوستی و تندرنس در سینه هستند که بعد از چند ماه رفع خواهند شد.
اين قرص برای دوران شيردهی هم امن است، ممكن است كمی پروژسترون توسط شير شما به نوزاد منتقل شود ولی آسیب‌رسان نخواهد بود.
اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشید.
اگر خوردن قرصی رو فراموش كردم چكار كنم؟
اگر براي خوردن يک قرص دير كردين يا کلاً فراموش كردين
- به‌محض اينكه یادتان آمد، اون قرص رو مصرف كنيد.
- بقیه‌ی قرص‌ها رو طبق روال هميشگی ادامه دهيد حتی اگر اين به معنی خوردن دو قرص در يک روز است.
اگر دو روز يا بيشتر را از دست داديد
- نزدیک‌ترین قرصي كه از دست دادين مصرف كنيد (يعني فقط يک قرص)
- بقیه‌ی قرص‌ها رو طبق روال هميشگی ادامه دهيد حتی اگر اين به معنی خوردن دو قرص در يک روز است.
- از روش های ديگر جلوگيری از بارداری (مثل كاندوم) استفاده كنيد يا از برقراري رابطه جنسی خودداری كنيد تا زمانی که قرص‌ها رو ٧ روز پشت سر هم مصرف كرده باشيد.
براي قرص‌هایی كه فقط حاوی پروژسترون هستند هم‌روند همين خواهد بود با این تفاوت که معمولاً استفاده از راه های جلوگیری از بارداری کمکی برای دو روز بعد از مرتب خوردن قرص‌ها کافی خواهد بود.برای اطلاعات بیشتر و فهمیدن بهترین روش برای شما با پزشک خود مشورت کنید.
اگر یک هفته قرص های جلوگیری از بارداری را فراموش کنید و مصرف نکنید چه اتفاقی می افتد؟
هنگامی که قرص خود را فراموش کرده اید، اینکه در چه زمانی از سیکل قاعدگی قرص را فراموش کرده اید، راهکار آن کاملا متفاوت است.
این فراموشی زمانی خطرناک است که شخص بعد از 7 روز استراحت، بسته جدید قرص را میبایست مجددا آغاز کند. اکثر زنان قرص های ترکیبی 28 و 21 روزه را مصرف می کنند به اینگونه که ابتدا قرص ها را 21 روز میخورند و سپس 7 روز استراحت می دهند.
فراموش کردن قرص در هفته اول پس از استراحت، کاملا خطرناک است زیرا فولیکول های تخمدانی هنوز در حال رشد هستند. چنانچه قرصی در طول هفته اول به طور منظم مصرف نشود، تخمک گذاری سرکوب نمی شود و احتمال آزادسازی تخمک وجود دارد.
بنابراین حتی اگر یک یا دو قرص را در هفته اول فراموش کنید، باید از روش اورژانسی پیشگیری از بارداری استفاده کنید، چون با فراموش کردن مصرف قرص، روش جلوگیری از بارداریتان کامل صورت نگرفته است.
چنانچه یک یا حتی دو قرص را در اوسط بسته فراموش کردید، قرص هایی را که فراموش کرده اید بعدا مصرف کنید. این شرایط بسیار خطرناک نیست، چرا که هفت روز به طور منظم قرص ها را مصرف کرده اید که این برای سرکوب تخمدان ها کافی است.
اما این نکات قواعد کلی هستند. هنگامی که مصرف قرص را فراموش کرده اید، سیکلتان کاملا امن نیست و باید علاوه بر قرص های ضد بارداری، قرص اورژانسی نیز مصرف کنید.
آیا وجود لکه بینی با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری طبیعی است؟
در سه ماهه اول مصرف قرص های جلوگیری از بارداری و حتی بعد از آن، داشتن لکه بینی طبیعی است که نشانه بیماری نیست. اما اتفاقی که می افتد این است که این هورمون ها توسط قرص، چسب پوستی، تزریق و سایر روش های جلوگیری از بارداری وارد بدن می شوند و مخاط رحم میبایست خودش را با این حجم از هورمون که از بدن ترشح نشده و تازگی وارد بدن شخص شده است، سازگار کند.
همچنین هر روز مقداری هورمون را وارد بدتان می کنید، که متفاوت از آزادسازی هورمون های چرخه طبیعی است. در این شرایط ممکن است آندومتر یا همان دیواره ی رحم دارای مقداری خونریزی باشد و لکه بینی را به وجود آورد.
وجود لکه بینی در صورت مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، بیماری نیست و خطری را ایجاد نمی کند و پس از مدتی از بین می رود، انا ممکن است پس از مدتی مجددا شروع شود که در این شرایط نیز حای نگرانی ندارد.
آیا مصرف قرص های ضد بارداری باعث اضافه وزن می شوند؟ اگر مصرف این قرص ها باعث چاقی میشود پس با چه راهکارهایی از افزایش وزن جلوگیری کنیم؟
به طور کلی می توان گفت که هیچ شواهد علمی روشنی در زمینه افزایش وزن با مصرف قرص های جلوگیری وجود ندارد.
مطالعات زیادی انجام شده است و طی شش ماه و حتی یک سال، خانم هایی که از قرص های جلوگیری استفاده کرده اند را با افرادی که محتوای هورمونی استفاده نمی کنند یا کاربران
آی یو دی مقایسه کرده اند، متأسفانه در همه گروه ها زنان با مشکل افزایش وزن مواجهند. که علت آن را نمی دانیم اما در واقع، برخی از زنان واقعا تحت اثر آنابولیک پروژسترون قرار می گیرند و دچار افزایش وزن می شوند.
آیا مصرف قرص های جلوگیری از بارداری باعث سکته های مغزی و آنوریسم می شود؟
هنگام صحبت در مورد علت سکته های مغزی و آنوریسم میبایست بسیار مراقب باشیم، زیرا این شرایط معمولا بعلت ترکیبی از عوامل که با یکدیگر همراه می شوند، ایجاد می شود. قرص ضد بارداری یکی از عوامل خطرناک در این زمینه است.
بین قرص های جلوگیری از بارداری و سکته های مغزی ارتباط وجود دارد، اما خطر بسیار کم است. قرص های جلوگیری از بارداری هیچ ارتباطی با آنوریسم ندارد. Aneurysm بیماری است که شخص مبتلا به آن، با این بیماری به دنیا آمده است، هیچ ارتباطی با مصرف قرص ندارد.
بنابراین مسائل مهم در ارتباط با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، ترومبوز وریدی و عوارض شریانی یا سکته مغزی است. که بسیار نادر هستند، اما اگر تعداد نمونه ای از صدها و هزاران زن را انتخاب کنید، در میان آن ها افرادی هستتد که دچار عارضه شوند پس ارتباطی وجود دارد.
آیا مصرف طولانی مدت قرص های جلوگیری از بارداری باعث تغییر در سیکل قاعدگی می شود؟ آیا با مصرف سالیانه ی قرص های جلوگیری از بارداری قدرت باروری کاهش پیدا می کند؟
این موضوع به شدت مورد مطالعه قرار گرفته است، چون خانم ها مصرف این قرص ها را در سنین پایین شروع می کنند و پس از ۲۰ سال مصرف کنار میگذارند و این مسئله برای بانوان بسیار ترسناک است که با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری به مدت چندین سال دچار نازایی نشوند یا اینکه چرخه ی قاعدگی انها تغییر نکند.
در واقع برخی از زنان ممکن است پس از قطع مصرف قرص ضد بارداری، پریود نشوند که به این مشکل، آمنوره می گویند. مطالعات نشان داده است خانم هایی که با مصرف قرص، قاعدگی های منظمی داشته اند و پس از قطع مصرف، قاعدگی در آنها اتفاق نمی افتد، این مشکل را پیش از این نیز داشته اند، اما متوجه آن نشده اند.
چون سال ها این قرص ها را مصرف کرده اند و به تبع آن سیکل منظمی داشته اند. مصرف قرص های جلوگیری از بارداری باعث مشکلات غدد درون ریز نمی شوند، اما پس از قطع قرص، ممکن است مشکلات غدد درون ریز ظاهر شود.
مشکلات غدد درون ریز عبارتند از:
- تنبلی تخمدان
- آمنوره
آ یو دی هورمونی (سیستم داخل رحمی)IUS
یک قطعه T شکل پلاستیکی است که توسط پزشک یا پرستار در رحم جاسازی میشود، هورمون پروژستوژن (progestogen) آزاد می‌کند که مانع بارداری شود و اثران ٣-۵ سال باقی می‌ماند.
اگر درست کار گذاشته شود، ٩٩ درصد مؤثر خواهد بود. هرزمانی بخواهید میتوانید آن را توسط یک دکتر یا پرستار آموزش‌دیده شده خارج کنید و امکان حاملگی پس از برداشتن آن وجود دارد.
پریود شمارا سبک‌تر، کوتاه‌تر و یا حتی متوقف می‌کند پس ممکن است به خانم‌هایی که پریودهای شدید و دردناک و خونریزی شدید دارند، کمک کند. برای کسانی که نمی‌توانند قرص‌های ترکیبی (دارای هورمون استروژن) برای جلوگیری از بارداری مصرف کنند، مثلاً افرادی که میگرن دارند، کاربرد دارد.
بعضی خانم‌ها ممکن است عوارضی مانند تغییر مود، مشکلات پوستی وتندرنس (درد به دنبال لمس) در سینه‌ها را تجربه کنند.
درصد کمی ریسک عفونت بعد از قرار دادن آن وجود دارد.ممکن است بعد از گذاشتن آن کمی احساس درد و ناراحتی کنید، مسکن‌ها به شما کمک خواهند کرد. اگر حامله نباشید در هرزمانی از سیکل قاعدگی می‌تواند گذاشته شود.
این روش معمولاً برای کسانی که سرطان سینه و یا رحم، مشکلات کبدی، سابقه مشکلات قلبی و سکته‌دارند مناسب نیست. این روش پیشگیری از بارداری تداخلی با شیر دادن به بچه ندارد.
آمپول ضد بارداری
این تزریق هورمون پروژستوژن (progestogen) را در جریان خون وارد می‌کند که برای جلوگیری از بارداری مناسب است، دوام آن حدوداً سه ماه است.در صورت استفاده درست،٩٩ درصد مؤثر خواهد بود. برای خانم‌هایی که خوردن به‌موقع قرص را فراموش می‌کنند مناسب است. برای تمدید اثر جلوگیری از بارداری آن باید تزریق را در زمان مناسب دوباره انجام داد.
برای خانم‌هایی که نمی‌توانند از راه های جلوگیری از بارداری که شامل هورمون استروژن است استفاده کنند، مناسب است. تحت تأثیر داروهای دیگر قرار نمی‌گیردعوارض جانبی آن شامل: سردرد، تغییر مود، خونریزی نامنظم و تندرنس (درد به دنبال لمس) در سینه است.
پریود شما ممکن است طولانی‌تر یا کوتاه‌تر، شدیدتر یا ملایم‌تر شود یا به‌طورکلی متوقف شود.
ممکن است بعد از آخرین تزریق تا یک سال طول بکشد که سیکل طبیعی بدن شما به حالت اولیه برگردد، پس اگر می‌خواهید در آینده‌ی نزدیک بچه‌دار شوید این روش گزینه مناسبی نیست.
علاوه بر سابقه سرطان سینه و بیماری‌های کبدی و قلبی عروقی، این روش پیشگیری از بارداری برای کسانی که درخطر پوکی استخوان هستند نیز توصیه نمی‌شود.
این روش با شیر دادن به بچه تداخلی ندارد.
برخی افراد بعد از تزریق دچار اضافه‌وزن می‌شوند.
عوارض جانبی آن تا زمانی که تزریق اثر دارد (٣ماه) و حتی کمی بعدازآن نیز ممکن است ادامه داشته باشد.
اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشيد.
برچسب ضد بارداری
یک برچسب کوچک که هورمون‌ها را از طریق پوست در جریان خون آزاد می‌کند تا مانع بارداری شود. ٩١ درصد در جلوگیری از بارداری مؤثر است
هر برچسب برای یک هفته استفاده میشود و برای سه هفته، هر هفته آن را عوض می‌کنید و هفته‌ی چهارم هیچ برچسبی استفاده نخواهید کرد.
حتی اگر اسهال و استفراغ داشته باشید، همچنان اثر خود را می‌گذارد. میتوانید آن را هنگام حمام، ورزش و شنا استفاده کنید.
این برچسب می‌تواند در پریودهای شدید و دردناک به شما کمک کند. این برچسب می‌تواند فشارخون شمارا کمی بالا ببرد و برخی خانم‌ها دچار عوارض جانبی موقت مثل سردرد شوند.
به‌صورت خیلی نادر بعضی خانم‌ها دچار لخته‌ی خون می‌شوند.
این برچسب ممکن است شمارا در مقابل سرطان تخمدان، رحم و روده‌ی بزرگ محافظت کند.
ممکن است برای خانم‌هایی که سیگار می‌کشند و ٣۵ سال و یا بیشتر سن دارند و یا بالای ٩٠ کیلوگرم وزن‌دارند مناسب نباشد.
برچسب برای افراد زیر مناسب نیست
- افرادی که مشکلات قلبی، لوپوس، سرطان سینه، میگرن، مشکلات کبدی و یا دیابت دارند.
- اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشید
حلقه های واژینال
حلقه کوچک نرم پلاستیکی است که ٢١ روز در داخل واژن قرار میگیرد و دوز مداومی از هورمون‌های استروژن و پروژسترون را در جریان خون آزاد می‌کند تا مانع بارداری شود. سپس ٧ روز بدون حلقه خواهید بود و روند دوباره تکرار میشود.
٩١ درصد در جلوگیری از بارداری مؤثر است. یک حلقه برای یک ماه کار می‌کند. این حلقه درروند رابطه جنسی اختلال ایجاد نمی‌کند. برخلاف قرص‌ها، حلقه حتی اگر دچار استفراغ و اسهال شوید به کار خود ادامه می‌دهد.
این حلقه علائم سندرم پیش از قاعدگی را کاهش می‌دهد و خونریزی و درد دوران پریود را کمتر می‌کند.
برخی خانم‌ها دچار عوارض موقتی مانند افزایش ترشحات واژن، سردرد و تندرنس در سینه می‌شوند. در موارد بسیار نادر خانم دچار لخته خون میشود.
حلقه ممکن است گاهی خودبه‌خود خارج شود، شما باید آن را با آب گرم بشویید و دوباره آن را هرچه زودتر در جای خود قرار دهید.
این روش برای خانم‌های بالای ٣۵ سال که سیگار می‌کشند و یا سیگار را کمتر از یک سال پیش ترک کرده‌اند و یا خانم‌هایی شرایط پزشکی خاص دارند، مناسب نیست.
اگر فشارخون بالا، میگرن، سرطان سینه، دیابت و یا اضافه‌وزن دارید ممکن است این گزینه‌ی مناسبی برای شما نباشد.
ایمپلنت
ایمپلنت یا نکسپلانون (Nexplanon) يک ميله كوچك انعطاف‌پذیر پلاستيكی است كه توسط پزشك زیرپوست بازوی شما قرار میگیرد، هورمون پروژستوژن (progestogen) را در جريان خون شما آزاد می‌کند و مانع بارداری میشود، اثر آن تا ٣ سال باقي می‌ماند.
بيش از 99 درصد مؤثر است. برای کسانی که نمی‌توانند قرص‌های ترکیبی (داراي هورمون استروژن) برای جلوگیری از بارداری مصرف کنند، مثلاً افرادی که میگرن دارند، کاربرد دارد.
برای خانم‌هایی که خوردن به‌موقع قرص را فراموش می‌کنند مناسب است.
اگر دچار عوارض شدید می‌توان ایمپلنت را برداشت. می‌توان هرزمان که خواستید آن را خارج کرد و چرخه طبیعی بدن شما خیلی زود به حالت عادی برمی‌گردد.
وقتی تازه گذاشته‌شده ممکن است کمی کبودی، تندرنس (درد به دنبال لمس) و ورم اطراف آن مشاهده کنید. پریود شما ممکن است طولانی‌تر یا کوتاه‌تر، شدیدتر یا ملایم‌تر شود.
یک عارضه جانبی شایع این است که پریود شما متوقف میشود، البته این آسیب‌رسان نیست اما ممکن است بخواهید این را قبل از انجام این کار در نظر بگیرید.
بعضی داروها ممکن است اثر ایمپلنت را کم کنند.این روش پیشگیری از بارداری معمولاً برای کسانی که سابقه بیماری قلبی و عروقی، سکته و یا سرطان سینه یا بیماری‌های کبدی داشته‌اند، مناسب نیست.
این روش با شیر دادن به بچه تداخلی ندارد. اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشيد.
روش های غیر هورمونی
- کاندوم مردانه
- کاندوم زنانه
- آی یو دی مسی
- دیافراگم
- اسفنج ضد بارداری
- اسپرم کش
- کلاهک رحمی
- وازکتومی
- تیوبکتومی یا همان بستن لوله های فالوپ
- طبیعی
کاندوم ها
کاندوم ها مشهور ترین روش جلوگیری از بارداری غیر هورمونی هستند که در سطح جهانی از آنها استفاده می شود. علاوه بر اینکه از بارداری های ناخواسته جلوگیری می کنند، از انتقال بیماری های مقاربتی (STDs) و عفونت های منتقل شونده جنسی (STIs) نیز جلوگیری می کنند.
کاندوم ها بسیار کارامد، ارزان، در دسترس هستند و استفاده از آن ها بسیار راحت است. همانطوری که کاندوم های مردانه وجود دارند، کاندوم های زنانه نیز طراحی شده اند. کاندوم های مردانه سرآلت تناسلی مردانه (پنیس) را می پوشاند و حین رابطه جنسی از ورود اسپرم به داخل واژن جلوگیری می کند. اگر از کاندوم به درستی استفاده کنید تا ۸۲٪ موثر خواهد بود. کاندوم های مردانه با جنس، رنگها و طعم و بو های مختلفی در دسترس هستند. در کل قیمت کاندوم های مردانه نسبت به کاندوم های زناته بسیار پایین تر است حتی گاهی در بعضی بیمارستان ها و مراکز دولتی به طور رایگان توزیع می شود. همچنین تنواع زنانه کاندوم به سختی در ایران پیدا می شود.
کاندوم های زنانه در داخل واژن قرار میگیرند و به عنوان یک سد عمل می کنند تا از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری کنند و معمولا از جنس نیتریل یا پلی اورتان هستند. کاندوم های زنانه با قیمت نسبتا بالایی در بازار فروش وجود دارند.
IUD مسی
وسیله‌ای T شکل از جنس پلاستیکی و مس است که توسط پزشک یا پرستار در رحم جاسازی میشود، با آزاد کردن مس مانع بارداری برای ۵ تا ده سال خواهد شد.اگر درست‌کار گذاشته شود،٩٩ درصد مؤثر خواهد بود. به‌محض کارگذاری در رحم شروع به کار می‌کند و اثر آن ۵ الی١٠ سال باقی می‌ماند. اگر حامله نباشید در هرزمانی از سیکل قاعدگی می‌تواند گذاشته شود.
هرزمانی بخواهید میتوانید آن را توسط یک دکتر یا پرستار آموزش‌دیده خارج کنید و امکان حاملگی پس از برداشتن آن وجود دارد.
برای ٣-۶ ماه بعد از قرار دادن آن پریود شما می‌تواند شدیدتر، طولانی‌تر و یا دردناک‌تر شود همچنین ممکن است بین پریودهایتان لکه بینی یا خونریزی داشته باشید. درصد کمی ریسک عفونت بعد از قرار دادن اين وسيله وجود دارد.
درصد کمی ریسک وجود دارد که بدن شما آن را دفع کند یا از جایش جابه‌جا شود، پزشک شما به شما آموزش خواهد داد که چطور چک کنید که آیا سر جایش قرار دارد یا نه. ممکن است بعد از گذاشتن آن کمی احساس درد و ناراحتی کنید، مسکن‌ها به شما کمک خواهند کرد. اگر سابقه عفونت‌های لگنی دارید ممکن است این روش پیشگیری از بارداری برای شما مناسب نباشد.
این روش پیشگیری از بارداری تداخلی با شیر دادن به بچه ندارد. با داروهای دیگر تداخل ندارد. اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشيد. این روش جلوگیری از بارداری عوارض جانبی هورمونی مثل آکنه، سردرد و تندرنس (درد به دنبال لمس) در سینه ندارد.
دیافراگم یا کلاهک
دیافراگم یک قطعه باریک، نرم و گنبدی شکل سیلیکونی است. که قبل از رابطه جنسی در داخل واژن قرار میگیرد و مانع از رسیدن اسپرم به رحم و حاملگی میشود، معمولاً همراه با پمادی که اسپرم‌ها را از بین می‌رود (اسپرم کش) استفاده میشود.
حدود ٨٨ درصد در جلوگیری از بارداری مؤثر است. باید قبل از رابطه جنسی در واژن گذاشته شود و حداقل تا ۶ ساعت بعد از رابطه باقی بماند.
باید اسپرم کش بیشتری مصرف کنید اگر باوجود کلاهک بیشتر از یک‌بار رابطه‌ی جنسی برقرار کرده‌اید و یا قبل از رابطه کلاهک سه ساعت یا بیشتر وجود داشته است. برای استعمال دوباره اسپرم کش، كلاهك را خارج نكنيد.
اگر اولين بار است كه از ديافراگم استفاده می‌کنید بايد معاينه شويد تا سايز درست آن را برای شما تجويز كنند.
نبايد ديافراگم را در دوران پريود استفاده كنيد. از يک ديافراگم براي حدود يک سال می‌توان استفاده كرد.
بعد از استفاده آن را با آب گرم و صابون ملايم بدون بو شست‌وشو دهيد سپس بگذاريد تا خشک شود و در جای خشک و خنک قرار دهيد. هرگز ديافراگم يا كلاهک را نجوشانيد.
ممكن است سايز ديافراگم موردنیاز شما تغيير كرده باشد اگر بيشتر از سه كيلوگرم وزن اضافه يا كم كرده باشيد و يا زايمان و يا سقط جنین را تجربه كرده باشيد.
تا ٦ هفته بعد از زايمان و همچنين اگر عفونت ادراری تکرارشونده و عفونت واژن داشته باشيد استفاده از آن توصيه نمی‌شود.
اين روش شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسي محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشید
اسپرم کش
اسپرم کش لفظی است که برای یکسری از مواد شیمیایی انتخاب شده است که ممکن است در فوم، ژل و کرم ها استفاده شوند. اسپرم کش وقتی به تنهایی استفاده می شود، ۷۰ تا ۸۰ درصد تاثیر گذاری دارد و به همیت دلیل میبایست به همراه کاندوم یا هر روش جلوگیری که به عنوان مانع عمل کند استفاده شوند. حتی بعضی از کاندوم هایی که خاشیت اسمرم کشی داشته باشند در بازار وجود دارند.
معمولا اسپرم کش ها هیچ گونه عارضه جانبی ندارند اما بعضی از مردم ممکن است حین استفاده از آنها دچار عارضه ی پوستی شوند. اکثر اسپرم کش ها از ۹_نونوکسینول ساخته شده اند که ممکن است پوست داخل یا اطراف ناحیه تناسلی را مستعد بیماری کند بنابراین اگر احساس ناراحتی، سوزش، خارش و حساسیت در پوستتان داشتید یا به ایدز مشکوک شدید حتما با پزشکتان مشورت کنید.
اسفنج
اسفنج های جلوگیری از بارداری یک تکه فوم پلاستیکی است که قبل از نزدیکی در داخل واژن قرار گرفته و به عنوان یک مانع بین اسپرم و واژن یا رحم قرار میگیرد. اسفنج ها فقط برای یکباراستفاده طراحی شده اند و میبایست همراه با اسپرم کش استفاده شوند و ۲۴ ساعت قبل از نزدیکی می توانند در داخل واژن قرار بگیرند. مهمترین چیز راجع به اسفنج ها اینست که ۶ ساعت پس از رابطه جنسی میبایست از واژن خارج شوند. ضمن اینکه این نوع روش جلوگیری از بارداری در ایران وجود ندارد.
اسفنج ها ۶۰٪ تا ۷۰٪ کارایی دارند.
اگر به داروهای سولفونامیدی، پلی اورتان ها و اسپرم کش ها حساسیت دارید، از استفاده از اسفنج ها خودداری کنید.
وازکتومی
در این‌ها عمل جراحی، لوله‌هایی که اسپرم را در مردان حمل می‌کنند بسته میشود تا از بارداری جلوگیری شود، معمولاً این عمل با بی‌حسی موضعی و در طی ١۵ دقیقه انجام میشود.بیش از 99 درصد در جلوگیری از بارداری مؤثر است. احتمال بازگشت آن بسیار کم است و بعد از انجام ان دیگر لازم نیست به راه های جلوگیری از بارداری فکر کنید.
در میل جنسی شما و توانایی شما در لذت بردن از رابطه جنسی تأثیر نمی‌گذارد، همچنان نعوظ و انزال خواهید داشت اما در مایع منی شما اسپرمی وجود ندارد
شما باید ٨-١٢ هفته بعد از جراحی همچنان از راه های جلوگیری از بارداری دیگر استفاده کنید تا اسپرم‌های باقی‌مانده در لوله از بین بروند.
معمولاً دو تست منی بعد از جراحی از شما گرفته میشود تا مطمئن شوند اسپرمی باقی نمانده است. کیسه بیضه شما ممکن است متورم و کبود شود و برخی دچار درد مداوم در بیضه می‌شوند.
مانند هر جراحی دیگری کمی ریسک برای عفونت وجود دارد.
احتمال بازگشت آن بسیار کم است پس قبل از انجام آن خوب فکر کنید.
اين عمل شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشيد.
بستن لوله های فالوپ
اين عمل با بستن لوله‌های فالوپ (لوله‌ی متصل‌کننده تخمدان به رحم)، مانع رسيدن تخمک و اسپرم به یکدیگر میشود.اين روش در جلوگيری از بارداری ٩٩ درصد مؤثر است. تخمک همچنان از تخمدان آزاد میشود و اين عمل تأثيری در سطح هورمون‌های شما ندارد و همچنان پريود خواهيد شد.
ديگر لازم نيست در هر بار رابطه‌ی جنسی به فكر راه های جلوگيری از بارداری باشيد.بايد قبل از جراحی و تا اولين عادت ماهيانه بعد از جراحي يا سه ماه بعد از جراحی (بسته به نوع عمل) از راه های جلوگیری از بارداری استفاده كنيد.
همانند هر جراحي ديگری ريسک كمی براي درگیری‌هایی مانند خونريزی داخلی، عفونت و آسيب ارگان‌های داخلی ديگر وجود دارد.
درصد کمی ریسک وجود دارد كه عمل مؤثر نباشد و لوله‌ها دوباره به هم متصل شوند. اگر عمل شكست بخورد ريسک حاملگی خارج رحم (تخمک بارورشده خارج از رحم، مثلاً در لوله فالوپ، شروع به رشد می‌کند) را افزايش می‌دهد.
بازگرداندن اين عمل بسيار سخت است پس قبل از انجام آن به‌خوبی فكر كنيد.
اين عمل شمارا در مقابل عفونت‌های قابل‌انتقال از طريق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند پس ممكن است همچنان احتياج به استفاده از كاندوم داشته باشيد.
روش طبیعی(روش تقویمی)
کی از ساده ترین روش های جلوگیری از بارداری غیر هورمونی، روش طبیعی یا آگاهی از زمان باروری است. میتوانید روز هایی که بیشترین احتمال بارداری را دارید( روز های تخمک گذاری) را تعیین کنید و در این زمان ها نزدیکی نکنید. این بازه ی زمانی، که قدرت باروریتان بالاست، ۶ تا ۸ روز از سیکلتان را شامل می شود.
اگر دقیقا بدن خود را بشناسید، میتوانید روز های تخمک گذاریتان را به درستی پیش بینی کنید. در روزهایی که قدرت باروریتان بالاست، تخمک از تخمدان رها شده و خود را به رحم می رساند که به این فرآیند تخمک گذاری می گویند.
با روش های زیر می توانید روزهایی را که احتمال تخمک گذاری بالا است را پیدا کنید:
- دنبال کردن سیکل قاعدگی
تخمک گذاری تقریبا دو هفته قبل از شروع قاعدگی بعدی اتفاق می افتد.
- اندازه گیری دمای پایه ی بدن
قبل از تخمک گذاری، دمای پایه ی بدن کاهش میابد و پس از تخمک گذاری افزایش پیدا می کند.
- چک کردن ترشحات واژینال
کیفیت و جنس ترشحات موکوزی واژن حین تخمک گذاری کاملا تغییر می کند.
در روش جلوگیری از بارداری طبیعی، شناخت بانوان از بدنشان از اهمیت بالایی برخوردار است. درصد موفقیت روش طبیعی، به عنوان یک روش جلوگیری از بارداری غیر هورمونی، ۷۵٪ است و کاملا به تجربه ی زوجین و شناخت سیکل قاعدگی بستگی دارد. این روش زمانی کارساز است که بانوان سیکل قاعدگیشان را دقیقا چک کنند.
نکات لازم
- زمان تاثیرگذاری یک روش جلوگیری به نوع روش، زمان استفاده و عوامل فردی بستگی دارد.
- روش‌هایی که در آنها از تخمک گذاری پیشگیری میشود معمولا چندین روز زمان می‌برند تا موثر واقع شوند.
- هیچ روش پیشگیری از بارداری صددرصد موثر نخواهد بود. میزان تاثیرگذاری یک روش به دو صورت عنوان میشود. در صورتی که روش به درستی و دقیقا طبق دستورات به کار گرفته شود و در صورتی که خطا‌های انسانی در آن دخالت کند.
- هر روشی که انتخاب کنید عوارضی دارد که بسته به سلامت فرد و سبک زندگی‌اش از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
- داروهای تزریقی پیشگیری از بارداری از تخمک گذاری جلوگیری کرده و در صورتی که در 5 روزنخست قاعدگی تزریق شوند بلافاصله موثر خواهند بود. در غیر این صورت 7 روز زمان می‌برند تا تاثیرگذار باشند.
- استفاده از قرص اورژانسی بعد از هر رابطه کاری کاملا اشتباه است و تنها به تعادل هورمونی بدنتان آسیب وارد می کنید و این روش حداکثر باید 3 الی 4 بار در سال، آن هم در مواقع ضروری انجام شود. به همین دلیل استفاده از قرص اورژانسی را جزو روش های جلوگیری از بارداری محسوب نمی کنیم.
نظرات کاربران