چگونه نماز آیات بخوانیم

در دین اسلام، تاکتیک های فراوانی برای افزایش معرفت به خدای متعال بیان شده است. شاید بروز اتفاقاتی نظیر زلزله، سیل، ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی را بتوان یکی از اسبات تقویت معرفت به خدای متعال به حساب آورد. به این صورت که مثلا وقتی ماه گرفتگی صورت می‌گیرد و ماه از حالت عادی خود خارج می‌شود، اگر قدری تامل کنیم به این نتیجه می‌رسیم که قدرتی به نام خداوند متعال، در عالَم وجود دارد، که ماورای قدرت های طبیعی، می تواند در حرکت عادی ماه تصرف کند و کار آن را با مشکلی چند ساعته روبه رو کند. از همین رو شاید برای افزایش این گونه تفکرات که منجر به تقویت معرفت نسبت به خدای متعال می‌شود، در دین اسلام موظف شده‌ایم که پس از بروز یکسری از وقایع، نمازی به نام «نماز آیات» بجا آوریم. در ادامه این چگونه به وقتِ خواندن نماز آیات و کیفیت اقامه آن، اشاره می شود.

زمانِ خواندن نماز آیات

در ویدیو زیر مواردی که خواندن نماز آیات واجب است، به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است.

در موارد زیر، خواندنِ نماز آیات واجب است:

1: ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی: انسان در مدت زمان ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی، باید نماز آیات را به نیت اداء بخواند. اگر در این مدت نماز را نخواند باید حتما در اولین فرصت آن را بخواند. البته در اینکه آیا نیت قضا کند یا اداء، باید به نظر مرجع تقلیدش مراجعه نماید.

2: زلزله: از آنجایی که در هنگام زلزله، خواندنِ نماز ممکن نیست، باید در اولین فرصت ممکن، نماز آیات را بجا آورد. نماز آیات مربوط به زلزله تا همیشه به نیت اداء خوانده می‌شود. به این معنی که اگر کسی حتی بعد از چند سال یادش بیاید که در زلزله چند سال قبل، نماز آیاتش را نخوانده است باید فورا آن را به نیت اداء بخواند.

 3: هرحادثه ای که باعث ترسیدن اکثرِ مردم شود مثل رعد و برق‌های وحشتناک: در چنین صورتی نیز انسان، نماز آیات را باید در اولین فرصت ممکن به نیت اداء بخواند.

تذکر مهم: اگر در یک روز، چند زلزله اتفاق بیافتد یا چندین مرتبه خورشیدگرفتگی و با ماه گرفتگی ایجاد شود (خلاصه اگر در یک روز، آنچیزی که باعثِ وجوب نماز آیات می شود، چند بار تکرار شود) به همان میزان تکرار، باید نماز آیات خوانده شود. یعنی اگر مثلا 5 مرتبه زلزله بیاید باید 5 مرتبه نیز نماز آیات خوانده شود.

نحوه خواندن نماز وحشت

طریقه خواندنِ نماز آیات

از آن جهت که نظر برخی از مراجع تقلید در کیفیت خواندنِ نماز آیات با یکدیگر فرق می‌کند، لذا در اینجا به ساده ترین روشی که همه مراجع تقلید آن را قبول دارند، اشاره می‌شود:

نماز آیات 2 رکعت است که در هر رکعت لازم است 5 رکوع انجام شود. بدین صورت که انسان، بعد از نیت نماز، سوره حمد را بخواند و سپس سوره 5 آیه ای (مثل سوره قدر) را انتخاب کند و به شکل زیر انجام دهد:

1: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ – إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ

به رکوع برود.و ذکر رکوع را بگویدو سپس بایستد.

2: و َمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ

به رکوع برود و ذکر رکوع را بگوید و سپس بایستد.

3: لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ

به رکوع برود و ذکر رکوع را بگوید و سپس بایستد.

4: تَنَزََّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ

به رکوع برود و ذکر رکوع را بگوید و سپس بایستد.

5: سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ

به رکوع برود و ذکر رکوع را بگوید و سپس به سجده برود.

پس از انکه 2 سجده را بجا آورد، برای خواندن رکعت دوم نماز بایستد و رکعت دوم را همانند رکعت اول بجا آورد. (یعنی سوره حمد را بخواند و سپس سوره ای مثل سوره قدر را به روش بالا قرائت کند) بعد از انجام دادن پنجمین رکوع در رکعت دوم، به سجده برود و 2 سجده را انجام داده و در نهایت، تشهد و سلام نماز را بخواند. [1]

سوالات متداول

سخن پایانی

البته غیر از چنین فلسفه ای که برای نماز آیات بیان شد، به احتمال فراوان، یکی دیگر از دلایل وجوب خواندن نماز آیات این است که بروز برخی از وقایع نظیر زلزله، در دل انسان نوعی وحشت و ترس ایجاد می کند، برهمین اساس انسان در آن شرایط دنبال تکیه گاهی امن می‌گردد تا بواسطه تکیه و اعتماد به آن، دلش آرام شود و چه تکیه گاهی محکم تر از خدای متعال؟ به همین سبب خواندن نماز آیات در هنگام وقوع حوادثی نظیر زلزله و سیل‌های سهمگین، می‌تواند انسان را مقداری از استرس و اضطراب دورکرده و به آرامشی مناسب برساند. چنانکه خدای متعال در قرآن کریم فرمود: «الا بذکرالله تطمئن القلوب»[4] آگاه باشید که با یاد خدا، دلها آرام می شوند. بنابراین خواندن نماز آیات، علاوه بر افزایش معرفت به خداوند متعال، هچنین موجب تقویت آرامش در لحظات حساس و پردغدغه خواهد شد.

چگونه نماز شب بخوانیم

پی‌نوشت:

1. رساله توضیح المسائل مراجع عظام تقلید(حفظهم الله).
2. پایگاه اطلاع رسانی آیات عظام: خامنه ای و مکارم شیرازی.
3. پایگاه اطلاع رسانی آیات عظام: خامنه ای، سیستانی و مکارم شیرازی.
4. سوره رعد، آیه 28.